استادیار، گروه الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول) ، tavakolinasrin47@gmail.com
چکیده: (6741 مشاهده)
هدف: طبق آیات قرآن کریم و سخنان امام علی علیه السلام در نهج البلاغه ذات انسان حقیقتی یگانه ولی دارای مراتب است . جسم و نفس و روح همگی جلوه های این حقیقت واحد هستند . نفس در پایین ترین مرتبه اش، فقط یک مرتبه از بدن و از جسم بالاتر و متکفل امور جسمانی است، ولی در بالاترین مراتب آن، حتی از اعظم ملائک نیز برتر می باشد. هدف مهم این پژوهش شناخت نفس به عنوان حقیقت انسان و مراتب آن از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه به عنوان یکی از منابع مهم اسلامی و تطبیق آنها است.
مواد و روش ها: این تحقیق به روش کتابخانه ای انجام شده است. شناخت حقیقت و ابعاد وجود انسان معادل همان معرفت نفس است زیرا که بر اساس آموزه های قرآن و نهج البلاغه تمام حقیقت انسان همان نفس است که این معرفت طبق حدیث شریف "من عرف نفسه فقد عرف ربه " موجب معرفت خداوند است و از طرفی همین شناخت می تواند راه تکامل باطنی را نشان دهد و انگیزه ای در طی کردن مسیر تکامل نفسانی برای انسان باشد زیرا راه دین و زندگی دین مدارانه طی کردن مدارج و مراتب نفس از سفلی به علوی می باشد.
یافته ها: نتیجه اینکه انسان یک حقیقت ذو مراتب است که جلوه مادی آن بدن و جلوه های مجرد آن نفس است ومعرفت نفس شناخت خود حقیقی انسان است .
نتیجه گیری: با مقایسه حقیقت و ابعاد وجودی انسان از دیدگاه قرآن کریم ونهج البلاغه مشخص شد که بین آنها هماهنگی وجود دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1399/1/21 | پذیرش: 1399/4/22 | انتشار: 1399/6/31