1- گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران ، a.mortazi@tabrizu.ac.ir
2- گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (3512 مشاهده)
مقدمه: نوبودن شیوههای تولیدمثل از یک سو و ترکیبیبودن نقش مادری برخلاف نقش پدری از سوی دیگر، تعیین نسب کودکان متولد از این شیوهها را از جهت مادر، دشوار ساخته است؛ چرا که نقش مادر فقط در تلقیح، خلاصه نشده، بلکه پرورش جنین در رحم و وضع حمل نیز بر عهده اوست. بر این پایه، هدف پژوهش حاضر، تبیین ملاک مادری با استناد به منابع قرآنی و روایی و آرای فقیهان در موارد انسان حاصل از شبیهسازی و کودکان متولد از روشهای اهدای تخمک، اهدای جنین و اجاره رحم بود. در گردآوری دادهها و اطلاعات مربوط به مطالعه پیش رو، از روش اسنادی و کتابخانهای استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات کسبشده از منابع روایی، قرآنی و متون فقهی، بهصورت کیفی و مبتنی بر استنتاج محققان از آنها بود.
نتیجهگیری: با تامل در آیات قرآنی مربوط به ملاک مادری و نیز کلام فقیهان بهویژه فقهای معاصر شیعه، روشن میشود که ملاک مادری در انسان حاصل از شبیهسازی، با دیگر شیوههای باروری نوین، تفاوت اساسی دارد و مادر کودک متولد از شبیهسازی نه خود صاحب سلول بنیادین، بلکه مادر صاحب سلول است. در کودکان متولد از روشهای اهدای تخمک، اهدای جنین و اجاره رحم، ملاک مادری، تخمک بوده و صاحب آن، مادر نسبی کودک قلمداد میشود و اهداگیرنده و صاحب رحم که نقش بسزایی را در رشد و پرورش جنینی کودک تا زایمان بر عهده داشته، در حکم مادر رضاعی اوست.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1397/12/20 | پذیرش: 1398/1/20 | انتشار: 1398/3/30