دوره 6، شماره 3 - ( 1400 )
جلد 6 شماره 3 صفحات 60-52 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khorami A, Heidari M A, Raei Dehaghi M. Study and Analysis of Quranic and Jurisprudential Evidences of Kindness towards Children with Emphasis on its Psychological Effects. Quran and Medicine. 2021; 6 (3) :52-60
URL: http://quranmed.com/article-1-605-fa.html
URL: http://quranmed.com/article-1-605-fa.html
خرمی علیرضا، حیدری محمدعلی، راعی دهقی مسعود. بررسی و تحلیل ادله قرآنی و فقهی مهرورزی نسبت به فرزندان با تاکید بر آثار روحی- روانی آن. قرآن و طب. 1400; 6 (3) :60-52
1- دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2- استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران ، ma1.heidari@yahoo.com
3- دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2- استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران ، ma1.heidari@yahoo.com
3- دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
چکیده: (162 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر تلاش می‌‌کند ادله قرآنی و فقهی مهرورزی نسبت به فرزندان با تاکید بر آثار روحی- روانی آن را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا از رهگذر این بررسی‌ها حکم قرآنی و شرعی این مساله مبرهن گردد.
مواد و روش‌‌ها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی و روایی و علمی اطلاعات لازم به‌‌دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته ها:
مطالعات نشان می‌دهند افرادی که به خود و دیگران مهر می‌ورزند، کمتر دچار اضطراب و شکست در موقعیت‌های فاجعه‌بار و تنش‌زا می‌شوند.مهرورزی سازۀ مهم در تعدیل واکنش افراد به موقعیت‌های تنش‌زا و نگران‌کننده است. خداوند متعال نیز در قرآن کریم بر مهرورزی تاکید فراوانی داشته است. مهرورزی نسبت به فرزندان در قالب هایی زیر می توان مشاهده کرد. شیردادن فرزند توسط مادر("وَالْوَ َلِدَ َت‌ُ یُرْضِعْن‌َ أَوْلَـَدَهُن‌َّ حَوْلَیْن‌ِ کَامِلَیْن...;(بقره،233)؛ انتخاب همسر مناسب برای فرزندان: (وَ أَنکِحُواْ الاْ ?َیَـَمَی‌َ مِنکُم‌ْ وَ الصَّـَـلِحِین‌َ مِن‌ْ عِبَادِکُم‌ْ وَ إِمَآغ‌کُم...;(نور،32)) تلاش برای نجات فرزندان از خطرهای جانی و اخلاقی: "وَنَادَی‌َ نوح‌ٌ ابْنَه‌ُ وَکَان‌َ فِی مَعْزِل‌ٍ یـَبُنَی‌َّ ارْکَب‌ْ مَعَنَا وَلاَ تُکُن مَع‌َ الْکَـَفِرِین‌َ; (هود، 42) اصلاح و رشد گرایش‌های اعتقادی فرزند با پند و اندرز: "وَ إِذْ قَال‌َ لُقْمَـَن‌ُ لاِ بْنِه‌ِی وَ هُوَ یَعِظُه‌ُو یَـَبُنَی‌َّ لاَ تُشْرِکْ بِاللَّه‌ِ; (لقمان، 13) توجه به آینده فرزندان و امنیت آنها: "وَ إِذْ قَال‌َ إِبْرَ َهِیم‌ُ رَب‌ِّ اجْعَل‌ْ هَـَذَا الْبَلَدَ ءَامِنًا وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِی‌َّ أَن نَّعْبُدَ الاْ ?َصْنَام‌َ; (ابراهیم، 35) فراهم آوردن زمینه مناسب برای بازی و گردش فرزندان: "أَرْسِلْه‌ُ مَعَنَا غَدَاً یَرْتَع‌ْ وَیَلْعَب‌ْ وَإِنَّا لَه‌ُ لَحَـَفِظُون‌َ." بررسی و تحلیل ادله قرآنی و فقهی بیانگر آن است که رحم بر فرزندان، روش تصابی، اکرام فرزند، بوسیدن فرزندان از انواع روش‌های مهرورزی والدین بر فرزندان در فقه تربیتی است که شامل مهرورزی واجب، حرام، مستحب می‌شود. رعایت عدالت بین فرزندان در تمامی امور مربوط به آنها و از جمله مهرورزی و ابراز محبت بر والدین واجب بوده و ملاک این گونه رعایت عدالت دو شاخص «نیاز» و «ظرفیت» فرزندان است. با توجه به این دو شاخص، در جایی که نیاز و ظرفیت فرزندان با یکدیگر یکسان باشد عدالت‌ورزی به مساوات منجر می‌شود و در واقع، مساوات در مهرورزی واجب است و از دیگر مُجوزهای تفاوت‌گذاری میان فرزندان، وجود مصالح مهم‌تر مانند احتمال فتنه میان فرزندان و نیز وجود حق برای یکی از فرزندان است. در این صورت تبعیض جایز و در واقع، عدالت در مهرورزی، واجب است. وجوب مهرورزی به منزله یک وظیفه در محدوده خانوادگی بر پدر و مادر «واجب کفایی» است و چون جایگزینی ندارد «واجب تعیینی» است.
نتیجه گیری: نتیجه پژوهش این است که اهتمام والدین به مهرورزی با رعایت احکام فقهی آن به عنوان یک واجب «کفایی، تعیینی» جزو تکالیف الزامی خانوادگی آنهاست و مخاطب اکثر آیات و روایات وارده در این خصوص والدین هستند. بنابراین می‌توان گفت که مهرورزی یک تکلیف به الزام بیشتر بر والدین، مورد تأکید فقه تربیتی است.
مواد و روش‌‌ها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی و روایی و علمی اطلاعات لازم به‌‌دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته ها:
مطالعات نشان می‌دهند افرادی که به خود و دیگران مهر می‌ورزند، کمتر دچار اضطراب و شکست در موقعیت‌های فاجعه‌بار و تنش‌زا می‌شوند.مهرورزی سازۀ مهم در تعدیل واکنش افراد به موقعیت‌های تنش‌زا و نگران‌کننده است. خداوند متعال نیز در قرآن کریم بر مهرورزی تاکید فراوانی داشته است. مهرورزی نسبت به فرزندان در قالب هایی زیر می توان مشاهده کرد. شیردادن فرزند توسط مادر("وَالْوَ َلِدَ َت‌ُ یُرْضِعْن‌َ أَوْلَـَدَهُن‌َّ حَوْلَیْن‌ِ کَامِلَیْن...;(بقره،233)؛ انتخاب همسر مناسب برای فرزندان: (وَ أَنکِحُواْ الاْ ?َیَـَمَی‌َ مِنکُم‌ْ وَ الصَّـَـلِحِین‌َ مِن‌ْ عِبَادِکُم‌ْ وَ إِمَآغ‌کُم...;(نور،32)) تلاش برای نجات فرزندان از خطرهای جانی و اخلاقی: "وَنَادَی‌َ نوح‌ٌ ابْنَه‌ُ وَکَان‌َ فِی مَعْزِل‌ٍ یـَبُنَی‌َّ ارْکَب‌ْ مَعَنَا وَلاَ تُکُن مَع‌َ الْکَـَفِرِین‌َ; (هود، 42) اصلاح و رشد گرایش‌های اعتقادی فرزند با پند و اندرز: "وَ إِذْ قَال‌َ لُقْمَـَن‌ُ لاِ بْنِه‌ِی وَ هُوَ یَعِظُه‌ُو یَـَبُنَی‌َّ لاَ تُشْرِکْ بِاللَّه‌ِ; (لقمان، 13) توجه به آینده فرزندان و امنیت آنها: "وَ إِذْ قَال‌َ إِبْرَ َهِیم‌ُ رَب‌ِّ اجْعَل‌ْ هَـَذَا الْبَلَدَ ءَامِنًا وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِی‌َّ أَن نَّعْبُدَ الاْ ?َصْنَام‌َ; (ابراهیم، 35) فراهم آوردن زمینه مناسب برای بازی و گردش فرزندان: "أَرْسِلْه‌ُ مَعَنَا غَدَاً یَرْتَع‌ْ وَیَلْعَب‌ْ وَإِنَّا لَه‌ُ لَحَـَفِظُون‌َ." بررسی و تحلیل ادله قرآنی و فقهی بیانگر آن است که رحم بر فرزندان، روش تصابی، اکرام فرزند، بوسیدن فرزندان از انواع روش‌های مهرورزی والدین بر فرزندان در فقه تربیتی است که شامل مهرورزی واجب، حرام، مستحب می‌شود. رعایت عدالت بین فرزندان در تمامی امور مربوط به آنها و از جمله مهرورزی و ابراز محبت بر والدین واجب بوده و ملاک این گونه رعایت عدالت دو شاخص «نیاز» و «ظرفیت» فرزندان است. با توجه به این دو شاخص، در جایی که نیاز و ظرفیت فرزندان با یکدیگر یکسان باشد عدالت‌ورزی به مساوات منجر می‌شود و در واقع، مساوات در مهرورزی واجب است و از دیگر مُجوزهای تفاوت‌گذاری میان فرزندان، وجود مصالح مهم‌تر مانند احتمال فتنه میان فرزندان و نیز وجود حق برای یکی از فرزندان است. در این صورت تبعیض جایز و در واقع، عدالت در مهرورزی، واجب است. وجوب مهرورزی به منزله یک وظیفه در محدوده خانوادگی بر پدر و مادر «واجب کفایی» است و چون جایگزینی ندارد «واجب تعیینی» است.
نتیجه گیری: نتیجه پژوهش این است که اهتمام والدین به مهرورزی با رعایت احکام فقهی آن به عنوان یک واجب «کفایی، تعیینی» جزو تکالیف الزامی خانوادگی آنهاست و مخاطب اکثر آیات و روایات وارده در این خصوص والدین هستند. بنابراین می‌توان گفت که مهرورزی یک تکلیف به الزام بیشتر بر والدین، مورد تأکید فقه تربیتی است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
